‘Vijf minuutjes stappen en ik stond op mijn werk. Ik startte op mijn twaalf jaar als spoelster in Texas, de grote katoenfabriek aan de Vogelensang. Twee jaar later verbeterde ik me en werd bobijnster. Per week werkte ik zo’n 66 uren.’
Kinderarbeid is niet nieuw. Al sinds de oudheid werken kinderen mee in het gezin. Ze trekken erop uit om voedsel te verzamelen, ze helpen op het land of bij ambachtelijke taken. Onze eigenste geschiedenis staat er bol van. Overleven, daar draaide het in de meeste gezinnen om. De kindersterfte was hoog. Vele baby’s haalden hun eerste levensjaar niet. Wie wel overleefde, hielp vanaf zijn acht of negen jaar mee. Vlas spinnen, vogels van het veld verjagen of mest rapen. Al doende leerden ze het vak en hard labeur was meestal de norm. Leren lezen en schrijven zat er niet in.
Toch is dit allemaal nog niet zolang geleden. De eerste wet op kinderarbeid in 1889 geldt enkel voor industriële bedrijven. De leerplicht voor kinderen tussen zes en veertien jaar komt er pas in 1914. In 1983 trekt de Belgische overheid de leerplicht op tot achttien jaar. Op het internationaal toneel komen wetten en conventies om kinderarbeid wereldwijd aan banden te leggen. Kinderarbeid bestaat vandaag nog altijd en roept veel controverse op.
Is kinderarbeid een probleem van de derde wereld? Staat het ver van ons bed of zijn we juist blind voor verdoken kinderarbeid in onze regio? Wat verstaan we vandaag onder het begrip kinderarbeid en wat zegt dat over onszelf? De expo, die momenteel in het Gentse MIAT loopt, gaat deze vragen niet uit de weg, maar laat de camera veranderen van perspectief en geeft het woord aan de kinderen en jongeren zelf.
Er wordt op zoek gegaan naar de weinige bronnen die kinderen achterlieten en ontrafelen hun levensloop. Met pakkende verhalen, unieke foto’s en verrassende objecten wordt getoond hoe kinderen hun werk en kind-zijn beleefden.
Een interactieve tijdslijn toont de belangrijkste mijlpalen uit de geschiedenis van kinderarbeid in België. Een aanrader voor allen die geïnteresseerd zijn in dit stukje sociaal verleden, maar ook niet blind willen blijven voor wat er zich op dit vlak afspeelt in deze hedendaagse wereld.
De expo ‘Made by children’ loopt tot 7 januari 2018 in MIAT, Minnemeers 10, 9000 Gent – 09 269 42 00 – www.miat.gent.be
Van maandag tot vrijdag van 9 tot 17 uur, gesloten op woensdag. Weekends, feestdagen en schoolvakanties: open van 10 tot 18 uur
