Ik zou ze niet willen te eten geven, diegenen die ooit indiaantje speelden. Maar ook tot op vandaag prikkelen indianen nog altijd onze verbeelding. Hoe ze echt leefden wordt nauwelijks belicht.
Tijd dus om het beeld waar stripalbums en films ons over Indianen mee opzadelden wat bij te kleuren. En dat kan in het Caermensklooster in Gent, waar momenteel een uitgebreide tentoonstelling loopt over het leven en werk van Pieter Jan De Smet (Dendermonde 1801 – Saint Louis 1873).
De tentoonstelling focust zich op deze missionaris die als jezuïet als geen ander een belangrijke fase in de ontstaansgeschiedenis van de Verenigde Staten van Amerika meemaakte. Zijn levensverhaal is de kapstok waar de vooral de tragische geschiedenis van de oorspronkelijke bevolking aan ophangt. Maar ook hun rijke cultuur en denkwijze komen aan de hand van hun wapenuitrustingen en prachtige negentiende-eeuwse kledingstukken uitgebreid aan bod.
Mooi weergegeven is de band tussen de indianen en de natuur die hen alles biedt om te overleven en diep spiritueel is. Niet alleen dieren en planten, ook bronnen, rivieren en meren, bergen en rotsen zijn levende wezens met een eigen wil en persoonlijkheid die de mens goed- en slechtgezind kunnen zijn. Alles wat bruikbaar is in de natuur, wordt beschouwd als een gift van de schepper of Meester van het Leven.
In het eerste luik van de tentoonstelling kan je volgen hoe De Smet in het geniep zijn thuisland en familie verlaat om zijn jongensdroom, missionaris worden, te volgen. Met de ongerepte landschappen van de Rocky Mountains als achtergrond zie je een boeiende synergie ontstaan tussen het katholieke en indiaanse wereldbeeld.
De goldrush richting westen is er dan weer verantwoordelijk voor dat de indianen hun jagersbestaan geschiedenis werd. Met assimilatie met de blanke cultuur en het opgeven van hun traditionele levenswijze tot gevolg.
De Smet werpt zich in deze donkere bladzijde van de Amerikaanse geschiedenis op als vredesactivist en pleitbezorger van de Indianen. Machteloos moet hij toezien hoe de Amerikaanse regering nooit haar beloften nakomt en keer op keer voor de blanke kolonisten kiest.
Wanneer hij in 1873 sterft, moet hij de indiaanse tragedie en de definitieve teloorgang van hun vrijheidsdroom bij de slag van Wounded Knee in 1890 niet meer meemaken. De indianen hun oorspronkelijke woongebieden zijn verloren gegaan en hun bizonkudden uitgeroeid. Er rest hen geen andere keuze dan als bedelaars de schrale overheidsrantsoenen te aanvaarden.
Mede door de burgerrechtenbeweging en het politieke activisme van het American Indian Mouvement in de jaren 1970 en de bezetting van Wounded Knee in 1973 besefte de wereld dat er nog steeds indianen zijn.
Emancipatie, zelfbeschikking en een beetje rechtvaardigheid, jammer genoeg een tijdloze en universele roep!
Nog te bezoeken tot 01.05.2016 – Open van 10 tot 17 uur (toegang tot 16u30)
Gesloten op maandag – Toegang gratis
Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster – Vrouwebroersstraat 6 – 9000 Gent
09 269 29 10 – www.caermersklooster.be