Hoe verzorgde men gewonde soldaten aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog? Wie deed dat? Hoe evacueerde men de slachtoffers? Wat gebeurde er met soldaten met shellshock? Waren het lafaards, hysterici of waren ze echt getraumatiseerd?
De grote herdenkingen van WOI komen er aan en met deze dubbeltentoonstelling (gisteren Gent) zet men het lot van mensen in de kijker. De medische zorgen aan het front of het gebrek er aan.
Bij aanvang van de oorlog was geen enkel Europees leger klaar om het grote aantal slachtoffers op te vangen en menswaardig te behandelen. De vuurkracht van de legers werd opgedreven, de verdediging versterkt maar de zorg om de slachtoffers bleef ver achterop hinken.
Filantropie, privé-initiatief en heroïsche inzet van vele enkelingen moesten het falen van de ‘krijgsgeneeskunde’ opvangen. De tentoonstelling Soldaten en ambulances 1914-1918 focust op de medische zorg aan het front in de Westhoek. Met welke soorten verwondingen en ziektes werden de artsen in de veldhospitalen geconfronteerd? Welke behandelingen werden er toegepast? En waar zijn er vandaag nog sporen van evacuatieroutes terug te vinden?
Naarmate de oorlog vorderde, evolueerde ook de medische zorg en werden de organisatie en opvang beter. De grootste doorbraak was echter de erkenning – zij het schoorvoetend – van het psychisch trauma als gevolg van de oorlog.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren vele soldaten slachtoffer van bizar, angstig en gestoord gedrag. Men sprak van ‘shellshock’. Men stond voor een dilemma; waren ze echt getraumatiseerd of waren het gewoon lafaards, die zo probeerden van het zeer angstwekkende front weg te blijven?
Evacueren of terug naar de loopgraven? De geneeskunde en de inzichten evolueerden. De erkenning kwam er pas door de Vietnamveteranen en nu recenter nog door de oorlogen in Irak en Afghanistan.Of 20 jaar geleden: Rwanda. Who's next?
Hoe behandelen psychiaters een soldaat met het posttraumatisch stresssyndroom vandaag? Is er meer begrip? En hoe kijken verslaggevers en oorlogsfotografen naar oorlogsgeweld en psychisch leed? Ook dat wordt belicht in de tentoonstelling ‘Oorlog en Trauma’.
PTTS of het posttraumatisch stresssyndroom doe je niet alleen op aan het front. Elk slachtoffer van zware criminaliteit, verkrachting en misbruik kan diezelfde symptomen hebben.
De tentoonstelling in Ieper loopt nog tot 30 juni 2014. Beklijvend!
Meer informatie: www.inflandersfields.be/nl/oorlog-en-trauma – www.oorlogentrauma.be