Zappa en Bobby Brown Goes Down

Machteld Moijson
0 reactie(s)

Meer dan veertig jaar oud is het nummer van Frank Zappa uit zijn album Sheik Yerbouti. Het wordt omschreven als ‘comic rock’, een genre dat perfect het originele van Zappa’s rockmuziek omschrijft.

Het nummer had meer succes in Europa dan in Amerika omdat de radiostations het daar niet durfden draaien omwille van de seksuele context. Het kwam trouwens alleen op vinyl uit en in de Europese cd-versie van Zappa’s best of ‘Strictly Commercial’.

Frank Zappa (1940-1993) is een Amerikaanse componist en musicus. Hij maakte deel uit van of had de leiding over verschillende rockgroepen, de meest bekende is The Mothers of Invention. Op geheel eigen wijze mengde hij rockmuziek met psychedelica, jazz, experimentele muziek, en eigentijdse klassieke muziek, gecombineerd met een grote dosis zelfspot, humor en performance-art.

Toen hij begin jaren ’60 begon muziek te maken werkte hij veel samen met Captain Beefheart. Zijn eerste professionele opnames werden gemaakt voor soundtracks. Zijn eerste album met The Mothers of Invention dateert van 1966: Freak Out!

Opmerkelijk voor Zappa was dat hij nooit samenwerkte met muzikanten zoals dat gebruikelijk was in de popmuziek: hij nam muzikanten in dienst, betaalde hun loon en ontsloeg ze. Wie met hem wou samenwerken moest geheel nuchter zijn, hij wou niet dat zijn muziek verprutst werd bij een concert door muzikanten die dronken of gedrogeerd op het podium stonden. Naast rockmuzikant was hij ook een eigentijds klassiek componist. Hij was een man van precisie, zeer kritisch op zichzelf. Hij zei ooit dat hij zichzelf nooit zou aanwerven als zanger bij de band omdat hij niet goed genoeg kon zingen. Alle producties deed hij zelf, behalve die van zijn eerste twee platen. Hij voerde ook steeds vernieuwingen door. Hij was, na Bob Dylan, de tweede die een dubbel-lp uitbracht en een van de eerste muzikanten die op een 4-track opnam, eentje die hij dan nog zelf in elkaar geknutseld had.

Zijn muziek laat zich bestempelen als avant-garde. Hij was een voorvechter van muzikale vrijheid. Naarmate hij ouder werd, legde hij zich meer toe op het componeren. Als componist kan hij gerekend worden tot een van de belangrijkste van de tweede helft van de 20ste eeuw.

Zijn teksten zijn vaak politiek en maatschappij-kritisch, gekenmerkt door ironie. Hij ageerde tegen de oorlog, tegen het fundamentalistische geloof, tegen kleinburgerlijkheid, maar ook tegen bepaalde vormen van popcultuur zoals hippies en discomuziek. De televisie vond hij een gevaarlijke propagandamachine.

De Bobby Brown uit het lied is een rijke mensenhatende student, “de schattigste jongen in de stad”. Zijn leven is dat van de American Dream. Hij gaat naar de universiteit, maar niet om er te studeren. Hij gebruikt de meisjes die hem aanbidden om hen zijn scripties te laten maken en hij verkracht de cheerleaders van het universiteitsteam. Tot de dag dat alles voor hem verandert: hij begint te twijfelen aan zijn seksuele geaardheid onder invloed van Freddy, een lesbische vrouw die betrokken is bij de vrouwenbevrijdingsbeweging, een beweging die hij uit eigenbelang was beginnen volgen. Hij hoopte er veel losse relaties te kunnen vinden. Hij transformeert uiterlijk, zijn kledij wordt casual en hij gaat werken voor een firma die radioreclames maakt. Hij wil alles doen om vooruit te komen in de zaak, zelfs seksuele diensten verlenen aan zijn baas.

Zappa schreef hiermee een heel cynische tekst als een metafoor voor de kapitalistische maatschappij, waarin geld en macht verwerven het summum zijn van een geslaagd leven, ook al onderdruk je er anderen voor en verneder je jezelf.

De muziek is opzwepend krachtig en macho, terwijl de tekst ontluisterend werkt.

Frank Zappa is een legende in de muziekgeschiedenis van de 20ste eeuw, maar zijn teksten zijn nog altijd relevant voor de wereld vandaag.