500 jaar Straat van Magellaan

Claudine
0 reactie(s)
500 jaar Straat van Magellaan.

Tekst - Foto's Claudine De Wilde ©

Gewoon toevallig, de brede lanen van Madrid verkennend, gaan wij de Biblioteca Nacional Español (BNE) binnen.  Een imposant gebouw, één van de grootste bibliotheken ter wereld, lokt ons met de tijdelijke expositie ‘Una vuelta al mundo’ of een reis rond de wereld.

Spaanse schepen onder bevel van Magellaan - Portugees ontdekkingsreiziger - vinden op 21 oktober 1520 op 52 graden zuiderbreedte een ingang in de zeestraat tussen Vuurland en het vasteland van Zuid-Amerika. Na 38 dagen en 600 km varen bereiken ze de Stille Oceaan en dat is dit jaar 500 jaar geleden! De ontdekking van deze zeeweg  - gekend als de Straat van Magellaan - legt een westelijke route naar Azië open én bewijst dat de aarde rond is.


Magellaan overleed later tijdens deze reis op 27 april 1521 op het eiland Mactan en was bijgevolg niet de eerste die de wereld rondreisde.
De Bask Juan Sebastián Elcano leidde het enige overgebleven schip “Victoria” verder. Met nog amper 18 man aan boord, arriveerde hij  op 6 september 1522 terug in Spanje. Zo voltooide hij daadwerkelijk zijn reis rond de wereld. Eén van de meest avontuurlijke en memorabele gebeurtenissen en onovertroffen belangrijk in de geschiedenis.

Interessante en verrassende ontdekkingen in deze expositie zijn voor ons de gravures “De Vier Continenten” van Adriaen Collaert (1560-1618)naar Maerten De Vos (1532-1603).Deze twee Antwerpenaren maakten schitterende allegorieën van de vier tot dan toe gekende continenten.
Als personificatie van Azië kozen ze voor een bevallige erotische vrouw, met kostbare kruiden geparfumeerd door het zwaaien van het rookvat in haar rechterhand en zittend op een liggende kameel. Op de achtergrond giraffen, dromedarissen, neushoorns en olifanten en linksachter een veldslag.
Amerika, een halfnaakte vrouw met gevederde hoofdtooi, tomahawk, pijl en boog  zit op een gigantisch iconisch gordeldier. Een strijdtoneel, diverse dieren (waaronder een papegaai ) op de achtergrond. De weergave van haar hoofdversiering zou hier lange tijd één van de meest invloedrijkste zijn. Europa, de gekroonde koningin van de wereld. Met de ene hand zwaait ze haar scepter en in de andere hand verraden beladen druiventakken haar vruchtbaarheid.

Het renaissancebeeld van Afrika is het primitieve, naakte, verwilderde. Afrika, zittend op een krokodil, omringd met tropische fauna en flora, met monsterachtige fabelwezens en een Egyptische obelisk op de achtergrond,  houdt een balsemtak in de hand.

Deze expositie, overzichtelijk en kleinschalig,  geeft een overzicht van de impact van de ontdekkingsreizen. Dat is bijvoorbeeld overduidelijk in de evolutie van de zovele cartografische kaarten die hier aanwezig zijn.

De Spanjaarden, in die eeuw gevreesde wereldheersers, vinden die gebeurtenis betekenisvol genoeg om  500 jaar Magellaan te herdenken.