Hoe ver staat het met de biolandbouw in Vlaanderen en België? Zijn er verschillen tussen noord en zuid? Het gaat de goede kant op al heeft Wallonië een grote voorsprong.
We keken de statistieken na bij Statbel – Economie fgov. Het aantal bedrijven dat bioproducten produceerde in 2018 is met 7,2% gestegen in Wallonië en met 9,8% in Vlaanderen. De oppervlaktes zijn voor biologische landbouw zijn ook gestegen in de beide gewesten (+7,4% in Vlaanderen en +6,6% in Wallonië) en bedroegen 89.000 ha.
Wie met bioproducnten werkt, verkoopt of teelt in Lochristi en omgeving vind je via https://www.biomijnnatuur.be/biopunten al zijn er slechts enkele volledig bio.
Bij de ‘dierlijke productie’ is er een stijging van 21,9% van het aantal dieren met een biologisch label in België (+15,7% in Vlaanderen en +23,1% in Wallonië). Die stijging wordt verklaard door de stijging van de Waalse varkensstapel (+28,7%) en de groei van de pluimveesector (+24,1% in Wallonië en +16,2% in Vlaanderen).
Het aantal biologische runderen is in 2018 licht gedaald (minder dan 2%) in zowel het noorden als het zuiden van het land. Die daling is te wijten aan de lichte daling van vleesvee in beide gewesten terwijl het melkvee blijft aangroeien (+6,6% in Vlaanderen en +7,1% in Wallonië).
Het aantal biologische landbouwbedrijven in Vlaanderen is afgelopen jaar gestegen tot 514 bedrijven, wat een toename betekent van bijna 10%. Wallonië telt er bijna 1.800. Er waren 56 nieuwe aanmeldingen, terwijl 11 bedrijven hun biologische productie in de loop van 2018 hebben stopgezet. De consumptie van biologische producten is dan weer gestagneerd in vergelijking met 2017. Dat blijkt uit het net gepubliceerde biorapport van het Departement Landbouw en Visserij.
Het biologisch en omschakelingsareaal groeide in Vlaanderen in 2018 aan tot 7.913 hectare (+7%) en maakt nu ongeveer 1,3% uit van het totale Vlaamse landbouwareaal. De grootste bio-oppervlakte vinden we in de provincies Antwerpen en Oost- en West-Vlaanderen. Ruim 70% van de totale netto-aangroei van het bio-areaal is te danken aan de producenten die zich in 2018 als nieuwkomer hebben aangemeld.
Meer dan een kwart van de Vlaamse biologische landbouwbedrijven heeft dierlijke productie, al dan niet gecombineerd met een vorm van plantaardige. Het totale aantal als bio geregistreerde dieren steeg met 15% ten opzichte van 2017. Vooral in de biologische pluimveehouderij zien we stevige groeicijfers. Het aantal producenten met biovarkens is licht afgenomen.
Eind 2018 stonden er in Vlaanderen 1.102 unieke bedrijven onder controle voor activiteiten als verdeler, bereider, verkooppunt, importeur en/of exporteur van biologische producten. Dat zijn er bijna 10% meer dan in 2017. Bedrijven die verschillende marktactiviteiten combineren, komen het meest voor. Zij maken 38% uit van de marktdeelnemers die niet actief zijn als producent. De vaakst voorkomende hoofdactiviteit bij deze Vlaamse marktdeelnemers betreft de vervaardiging van en groothandel in biologische voedingsproducten zoals suiker, cacao, koffie, thee en kruiden.
In 2018 werd via Vlaanderen bijna 242.000 ton aan biologische producten afkomstig uit niet-EU-landen ingevoerd. Het merendeel van deze zendingen wordt aangeboden bij de douaneautoriteiten van Antwerpen en Mechelen. Op productniveau valt het overwicht op van verse bananen. Zij maken meer dan 40% uit van het totale volume aan biologische producten die door Vlaanderen worden ingeklaard.
De overheidsuitgaven specifiek voor de biologische sector, stegen in het kalenderjaar 2018 tot bijna 5,4 miljoen euro. Met een aandeel van 54% lag het zwaartepunt duidelijk bij de financiële stimulering van de biologische landbouwer. Ook de overheidsuitgaven voor bio-onderzoek zijn toegenomen en worden voor het kalenderjaar 2018 geraamd op net geen miljoen euro.
Ook de Belgische consumptiemarkt voor biologische producten blijft groeien. De totale bestedingen aan bioproducten van de Belgische gezinnen namen in 2018 toe met 15% tot 760 miljoen euro. Vlaanderen heeft hierin een bescheiden aandeel van 38%. De Vlaamse bestedingen aan verse biovoeding en biodranken stagneerden op 189 miljoen euro.
Het Belgische marktaandeel van biologische versproducten groeit eveneens gestaag. In 2018 was het aandeel van bio in de totale bestedingen aan versproducten in België gestegen van 3,3% naar 3,9%. In Vlaanderen bleef het marktaandeel van biologische verse voeding stabiel op 2,5%.
Het aantal Belgische consumenten dat op jaarbasis minstens eenmaal een vers bioproduct koopt, blijft met 9 op de 10 kopers op een zeer hoog peil. De gezinnen met kinderen met een beperkt inkomen hebben het laagste bio-aandeel (1,6%) in hun totale bestedingen aan verse voeding, maar hun aandeel groeit. De welgestelde gezinnen met kinderen en de jonge alleenstaanden hebben het hoogste bio-aandeel Ze besteden 5% van hun uitgaven voor verse voeding aan bio.
De klassieke supermarkt blijft voorlopig het grootste biokanaal, maar voelt de hete adem van het gespecialiseerde kanaal in de nek. De hoevewinkel en de boerenmarkt zijn de kanalen met het hoogste percentage aan biologische producten in het assortiment. Een kwart van de producten is hier biologisch.
Het volledige biorapport 2018? www.vlaanderen.be/landbouw/studies – Woordvoerder Landbouw en Visserij Nele Vanslembrouck nele.vanslembrouck@lv.vlaanderen.be 0498 94 58 71 – 02 552 77 17 https://lv.vlaanderen.be/sites/default/files/attachments/biorapport_2018_web_0.pdf