Een boompje opzetten

Machteld Moijson
0 reactie(s)
Zevenken zeven eiken

© Bennie Vanderpiete

Een vrijheidsboom refereert aan het einde van een bezetting van het land door een vreemde mogendheid. De vrijheidsbomen geplant na de Franse bezetting zijn alle verdwenen op het grondgebied Lochristi. Nog een paar, later aangeplante exemplaren zijn overgebleven. Deze gemeente heeft dringend meer bomen nodig, vrijheidsbomen en andere.

De vrijheidsboom van Beervelde is de oudste overblijvende. Deze boom dateert van 1831 en werd geplant bij de Onafhankelijkheid van België. De plataan in Lochristi-Dorp werd aangeplant in 1930 bij de verjaardag van de Belgische Onafhankelijkheid. In Zaffelare werden er meerdere keren bomen geplant, maar die zijn één voor één kapot gemaakt. De linde in Zeveneken-Dorp werd vermoedelijk geplant na de Eerste Wereldoorlog.

vredesboom linde zeven eiken Zeveneken

Men is van plan om de doorgang van de grote baan N 70 in Zeveneken-Dorp te heraanleggen. Het lot van de bomen daar - de linde en de eiken - verwijzend naar de naam van het dorp, wordt onzeker. Bert Vervaet deed navraag hierover bij de gemeente en kreeg een formele bevestiging van schepen Jean-Pierre Raman dat de linde zal bewaard blijven waar hij staat. De zeven Amerikaanse eiken echter zullen vervangen worden door inlandse eiken die in een ‘optimale omgeving’ zullen worden geplant. Eén van de redenen is dat - volgens de schepen - minstens één Amerikaanse eik ziek is. Niettegenstaande deze bewering pronken deze bomen met een gezonde kruin en stam zonder droge takken of zwammen.

Een andere, niet-bevestigde reden is dat volgens artikel 18 van het bosdecreet de zorg en de ontwikkeling van onze bossen er onder meer uit bestaat om autochtone boom- en struiksoorten te bevorderen. Er werd vastgesteld dat op een zomereik meer eigen soorten insecten actief zijn dan op Amerikaanse eik. De autochtone bomen zouden meer weerstand hebben tegen milieuverstoringen.

Er werd echter ook al vastgesteld dat de strategie om systematisch exoten te vervangen contraproductief zou kunnen werken omdat bij het bestrijden van de olmenziekte de Japanse notenboom of ginkgo, juist nuttig bleek te zijn omdat deze resistent is aan die ziekte. Het is ondertussen duidelijk dat niet alle exoten het bosecosysteem beschadigen. We mogen ons zeker niet bezondigen aan ecologisch fundamentalisme. Als de Amerikaanse eik zich te talrijk zou voortplanten kunnen zaailingen en kleine boompjes gemakkelijk verwijderd worden door ze uit te trekken. Bovendien staan de zeven Amerikaanse eiken niet in een bos, maar in een dorpskern, hoewel het overzichtsplan van onze bossen - onder minister Joke Schauvliege gepubliceerd - wellicht dit geheel van acht bomen als een bos aanduidt.

Amerikaanse eiken werden geïntroduceerd in Europa in de 17de en 18de eeuw in kasteelparken. Door hun prachtige herfstverkleuring vallen ze in het najaar op. Lange tijd worden ze al gebruikt in rouwkransen.

In de context van honderd jaar geschiedenis passen Amerikaanse eiken bovendien naast de vrijheidsboom.

Het is spijtig dat men geen moeite doet om bij de heraanleg deze bomen te bewaren. Deze eiken en linde geven een identiteit aan het dorp en horen bij de kerk en het kerkhof als dorpsgezicht. Zelfs wanneer ze zouden vervangen worden, zoals het gemeentebestuur belooft door ‘volwassen’ eiken, zal het nog een halve eeuw duren om dergelijke prachtige exemplaren te hebben.

Wie zich het dorp van Lochristi met de linden herinnert, weet maar al te goed dat de aangeplante ‘pilaareiken’ niets vermogen te doen aan de levenloze uitstraling van de steenwoestijn die onze dorpskern geworden is.

Ondertussen zou het gemeentebestuur de aanplant van een linde voorzien als viering van de verjaardag van het einde van Wereldoorlog I. Deze boom zou een plaats krijgen in de Oud-Strijderslaan (Oudstrijderslaan is de officiële schrijfwijze, maar die is foutief).

Vrijheidsboom Beervelde

vredesboom Beervelde Dorp

Tweehonderd steden en gemeenten in Vlaanderen planten op 11 november 2018 een vredesboom. Een vredesboom planten is een bijzondere manier om Wapenstilstand te herdenken. Een eik, es of linde planten bij een speciale gelegenheid is een oude traditie. De keuze voor eik, es of linde is niet willekeurig. Elk van deze bomen heeft een bijzondere symboliek. De eik is de koning van de bomen, hij straalt kracht uit en staat daarom symbool voor de onoverwinnelijkheid. Eikenhout is sterk en daarom is de boom symbool voor onvergankelijkheid en eeuwig leven. De es is een symbool voor levenskracht in de Noorse mythologie, voor voorzichtigheid sinds het christendom en voor ambitie in de Keltische cultuur. De linde staat symbool voor bescherming, verbondenheid van de gemeenschap en is als dusdanig ook gelinkt aan moederlijkheid, rechtspraak, rust, trouw, liefde, vrouwelijke gratie en schoonheid. Eiken en linden zouden meer dan duizend jaar kunnen worden, tenzij ze natuurlijk plaats moeten ruimen voor een vernieuwde weg.

Omdat deze bomen zo imposant ogen, werden ze vroeger vaak gebruikt als baken in een landschap. Men kon een pelgrimsweg bijvoorbeeld herkennen door van de ene boom naar de andere te wandelen. Ongeacht de symbolische betekenis draagt elke boom bij aan een beter klimaat door de zuurstofproductie. Zij houden onze atmosfeer leefbaar en daarom zouden we meer respect moeten hebben voor elke boom.

Plataan Lochristi

plataan centrum Lochristi