Vanuit het verre West-Vlaamse Kemmel, aan de voet van de uit de wielerwedstrijden bekende Kemmelberg, waren ze teruggekeerd om herinneringen op te halen aan de jaren die ze er als laatste bewoners van het stationsgebouw van Beervelde hadden doorgebracht. Het was echter geen blij weerzien voor Nikolaas David en zijn vrouw.
De verloederde staat waarin het gebouw zich nu bevindt is schokkend: ramen en deuren dichtgetimmerd, de dakgoten, oorspronkelijk mooi afgewerkt met houten sierlijsten, vallen naar beneden, gras groeit in de dakrand van het recentere bijgebouw. Dranghekkens op het perron houden treinreizigers op veilige afstand, weg van vallende stukken hout.
Familiegeschiedenis
Treinen en spoorwegen lopen als een rode draad door de familiegeschiedenis van Nikolaas David. Hij is de zoon van Vital David, de laatste stationschef van Beervelde. Ook zijn beide grootvaders werkten bij de spoorwegen: die van vaderszijde startte als stoker op een stoomlocomotief en werkte zich op tot treinbestuurder, eerst van stoomlocomotieven, dan van diesellocomotieven voor goederentransporten.
Nikolaas herinnert zich, uit de tijd dat ze nog in Gentbrugge woonden, vlakbij de spoorlijn, hoe grootvader David naar hem zwaaide vanuit die indrukwekkende sissende en rokende machine. Zijn opa aan moederszijde was veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. Hij had allerlei gevaren overleefd, zelfs een gruwelijke gasaanval met inwendige verbrandingen, maar toen hij later bij de spoorwegen werkte, verongelukte hij: gepletterd tussen twee wagons.
Vader Vital begon als kruier bij de spoorwegen en werkte zich via examens op tot stationschef. Hij nam zijn jongste zoontje ooit mee in de bestuurderscabine van een rangeerlocomotief, liet hem aan de stangen trekken om de motor op te starten en op de dodemansknop (de pedaal die de bestuurders toen om de zoveel seconden dienden in te drukken om aan te geven dat ze nog alert waren) duwen. De Sint bracht een fantastische elektrische trein waarmee vader en zijn twee zonen samen speelden.
Begin jaren zeventig werd vader Vital benoemd tot stationschef in Beervelde. Met die functie kwam de verplichting om dichtbij het station te wonen, dit voor het geval dat er zich in het station een belangrijk probleem voor deed dat een snelle ingreep vereiste.
Verbouwing
Het stationsgebouw had geen moderne woonaccommodatie. De NMBS vernieuwde de elektriciteit, bouwde een nieuw lokaal voor sanitaire installaties, een ruimte voor de spoorwegarbeiders en een centrale verwarmingsinstallatie. Je kan de einddatum van de werken nog vinden op een baksteen, de inscriptie van Vital zegt dat het nieuwe gedeelte afgewerkt was in CHST 1976.
Het nieuwe bijgebouw kreeg dan wel cv, maar het hoofdgebouw bleef verwarmd worden met kolenkachels. Op het perron was een luik waaronder een stenen trap, die toelieten om zo kolen in de kelder te leveren. Op een bepaald moment werd er beslist de toegang tot de kelder dicht te metselen en de trap uit te breken. Vader Vital protesteerde en kreeg spijtig genoeg gelijk: de kurkdroge kelders kregen wateroverlast en dit probleem vergde heel wat ingrepen om min of meer opgelost te worden.
Onderhoud
Het hele gezin vond het fijn om in zo’n groot en indrukwekkend gebouw te kunnen wonen. Bovendien hoorde er een prachtige tuin bij, palend aan het domein van de graaf. Vader Vital zette de traditie verder om de 400 meter lange moestuin te bewerken. Ook verzorgde hij prima het station en de perrons en versierde ze met bloemperken. Hiervoor won hij zelfs verscheidene keren een prijs voor het mooist onderhouden station.
Gent en/of Beervelde
De kinderen gingen al van voor de verhuis naar Beervelde in Gent naar school en hadden daarom hun vriendenkring vooral in het Gentse. Het station was in volle bloei en 24 uur op 24 bemand. Je kon er tickets kopen, pakjes afhalen, er was een postbus om brieven in te posten. Het was dan ook nooit een probleem om naar school te gaan of om met vrienden af te spreken: de trein bracht hen daar. De kinderen konden bij het horen van de bel van de overweg, door de wachtzaal spurten en op de trein springen. Het station bleef hun lievelingsplek. Nikolaas vond het fijn om bijvoorbeeld ’s avonds een praatje te slaan met de beambte die op dat moment van dienst was. Het lawaai van de treinen, telkens kort en hevig, wende snel omdat de dikke muren heel wat geluid opvingen. Zelfs het nachtelijke gedruis van het Feestpaleis werd erdoor gedempt.
Vertrek en terugkeer
Begin 1979 verliet Nikolaas het station om samen met zijn echtgenote Bernadette een leven op te bouwen in het Gentse. Vijf jaar later, op 2 juni 1984, werd het station door de maatregelen van minister Herman De Croo gesloten. Vader Vital is altijd blijven ijveren voor een heropening. Zijn laatste werkdag werd vereeuwigd in een aflevering van de reeks ‘De Stap’ van Betty Mellaerts met als titel ‘De stationschef zonder station’. U kunt het hier beluisteren met ook buurvrouw Esther van feestzaal Breughel.
In 1990 verhuisden de ouders naar hun nieuwbouwwoning in Beervelde. Het woongedeelte van het station kwam op de huurmarkt en Nikolaas en Bernadette aarzelden geen moment om te huren. De democratische prijs verzachtte het ongemak van de verwarming op kolen. Ook de tuin bleef een bron van plezier. De spoorwegen gebruikten het gebouw nog als blokpost en het bureau werd bemand als er bijvoorbeeld wegens werken tussen Gent en Lokeren op enkel spoor moest worden gereden. Het koppel had graag het gebouw gekocht, want zelfs toen waren er heel wat onderhoudswerken nodig, die de NMBS niet wou of kon uitvoeren. Het aanbod werd spijtig genoeg geweigerd, officieel omdat een verkoop niet kon doorgaan zolang er treinen passeerden.
Vader Vital overleed op 30 augustus 2008 en kon dus de heropening op 14 december 2008 (na 24 jaar sluiting) niet meer meemaken. Die heropening hebben we te danken aan de petitieactie van het Verkeersoverlegplatform, onder het voorzitterschap van Daniël De Groote, gesteund door scholen, verenigingen, jeugdbewegingen en enkele politici, o.a. schepen Mieke Van Hecke en Ann Van de Voorde, uit Beervelde, Groot-Lochristi en het Lokerse Oudenbos.
Pleidooi voor het behoud
Op weekdagen rijden er treinen naar Gent Sint-Pieters en naar Lokeren. Richting Gent is dat vier minuten voor het uur en richting Lokeren is dat één minuut na het uur. Om 7.36 uur is er zelfs één die tot in Schaarbeek (Brussel) rijdt. De trein van 18.22 u rijdt tot in Sint-Niklaas. De laatste trein richting Gent gaat om 21.56 uur. Richting Lokeren kan je nog om 22.01 u en 23.01 uur vertrekken.
De weekendregeling begint richting Gent een uur later dan in de week: om 6.56 uur, elk uur is er één trein, dezelfde uurregeling als in de week. Elk uur heb je om 3 minuten na het uur een trein tot in Antwerpen. De laatste trein met die bestemming gaat om 21.03, 7 minuten na de laatste trein naar Gent.
Elke dag reizen nog enkele honderden mensen van hieruit naar hun werk of school. Tickets moet je nu kopen aan de automaat. Op de perrons zijn geen bloemperken meer.
Het doet pijn aan het hart om het historische gebouw, station vierde klasse, in deze slechte staat aan te treffen. Hopelijk krijgt het toch nog een nieuwe en mooie toekomst, want de muren zijn stevig en dik, de details in het metselwerk zijn nog altijd een bewijs van de stielkennis en liefde voor het vak van de metselaars. Het station van Beervelde is nog een van de laatste gebouwen in Lochristi uit een eeuw die het vakmanschap nog eerde en vierde, het is een ‘landmark’, een baken die de gemeente mee helpt verankeren in de geschiedenis van het land. Mensen hebben altijd nood aan dergelijke ankerpunten, anders drijven ze als losgeslagen bootjes op de zee van de tijd. Hopelijk vindt het adagio van de iconoclasten ‘nieuw is beter’ hier geen prooi, maar zal een liefhebber met een oog voor de mogelijkheden het gebouw herstellen met respect voor zijn verleden en het zo een nieuwe toekomst geven, als de NMBS het toelaat.