Hoe de evolutie onze kijk op de wereld verdiept. Van de Afrikaanse savanne van miljoenen jaren geleden tot het Witte huis van Trump.
Mark van Vugt is een toonaangevend evolutionair psycholoog en hoogleraar psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Naast wetenschappelijke artikelen publiceerde hij samen met andere auteurs, een drietal boeken. ‘De natuurlijke leider’, ‘Gezag’ en ‘Mismatch’. Huidig boek ‘Lucy, Darwin en Lady Gaga ‘ is zijn vierde werk.
Hij neemt ons mee op een reis doorheen de tijd, van de oertijd tot het heden. Verrassend genoeg blijken we niet zo veel te verschillen van de mens van 3,2 miljoen jaar geleden. Of hoe we met ons oerbrein uit het stenen tijdperk terecht zijn gekomen in het digitale tijdperk.
Inzichten uit de evolutiebiologie van Darwin worden toegepast op het gedrag van de mens. Darwin leerde ons al dat alle leven op aarde de principes van selectie, overerving en aanpassing volgt. Op die manier worden belangrijke en levensnoodzakelijke eigenschappen doorgegeven. Hoe beter de adaptatie, hoe meer kans op overleven. De mens, zijn gedrag en meer bepaald de hersenen zijn het gezamenlijk product van enerzijds biologische evolutie – Lucy, het oermeisje- en anderzijds culturele processen – Lady Gaga. Het is belangrijk om oog te hebben zowel voor onze biologische als voor onze culturele evolutie om ons gedrag beter te begrijpen en te voorspellen.
De evolutiebiologie verklaart meteen onze bereidheid tot aanpassing aan het corona virus: een beetje vrijheid opofferen, bv. een wijziging in de manier van elkaar begroeten geeft meer kans om het virus te slim af te zijn, te overleven en te blijven functioneren in een veranderde wereld.
Mark van Vugt bespreekt aan de hand van evolutionaire psychologie elf instincten . Gaande van het overlevingsinstinct, het voortplantingsinstinct over politieke en tribale instincten tot man/vrouw instincten. Voor wie meer wil zijn er op het eind van elk hoofdstuk telkens verwijzingen naar andere wetenschappelijke publicaties.
Termen als mis match, statussyndroom, instincten, Napoleon-complex of het Queen Bee-effect krijgen we netjes en verstaanbaar uitgelegd.
Het is een behoorlijk pittig wetenschappelijk boek, interessant en toch verstaanbaar gebracht. Alledaagse en minder alledaagse gegevens over ons gedrag komen aan bod en maken het een heel actueel boek. Het leest vlot en nodigt je uit om zaken in een ander – evolutionair – perspectief te zien. Of om dieper op de items in te gaan. Boeiend!
Van Vugt. Mark. 2020. Lucy, Darwin en Lady Gaga. Hoe de evolutie onze kijk op de wereld verdiept. Amsterdam. A.W. Bruna Uitgevers B.V. ISBN 978 94 005 1192 7