Wim Distelmans, een waardig levenseinde

Marleen Rogiers
0 reactie(s)
Wim Distelmans, een waardig einde

Tekst - Foto JMDB

Opgedragen aan Marieke Vervoort (1979-2019).

In deze onzekere tijden, met de strijd tegen een onzichtbare vijand, staan we meer dan anders stil bij het overlijden en de dood van onze naasten, of van zichzelf. Voor velen is het spijtig genoeg elke dag 1 en 2 november, de dag dat we onze overledenen herdenken.

En als men denkt aan sterven zijn gedachten aan euthanasie en een waardig levenseinde niet ver weg.  Soms heb je tijd om beslissingen te nemen over je levenseinde, maar meestal niet. Euthanasie is slechts één van de mogelijke beslissingen  en komt het minst voor. Toch blijft het voor beroering zorgen. Voor velen is het nog een taboe.

Dr. Wim Distelmans, arts, oncoloog en professor palliatieve geneeskunde aan de VUB  is de pionier op vlak van palliatieve zorg en het recht op euthanasie.  In 2005 bracht hij een boek uit over euthanasie omschreven als ‘zelf gekozen levenseinde met behulp  van een arts’. Eén van de redenen waarom artsen aarzelen als ze een euthanasievraag krijgen, is het gebrek aan kennis, ervaring en gevoel van onzekerheid. Om daaraan tegemoet te komen richtte Dr. Distelmans LEIF, het LevensEinde InformatieForum op. Dit forum geeft opleiding aan artsen die zich willen verdiepen in euthanasie en levenseinde vragen. Deze LEIF-artsen kunnen hun collega’s dan bijstaan in deze materie.  

In juni 2020 bracht Dr. Distelmans een volledig herziene druk van het boek uit. Dit werd opgedragen aan Marieke Vervoort, die stierf op 22 oktober 2019. Vanaf 2012 begeleide Wim Distelmans haar in haar vraag naar euthanasie. Zo had Marieke Vervoort nog enkele zinvolle jaren dat ze verder kon, ondanks de hevige pijnen. Het zelf kunnen bepalen van haar levenseinde, gaf haar de nodige energie en gemoedsrust om nog even verder te leven.

Het boek beperkt zich niet tot de discussie over euthanasie. Het gaat ook over het al of niet inzetten van een reeks medische onderzoeken,  ingrepen, medicaties, bij mensen die ongeneeslijk ziek zijn. In hoeverre dragen deze behandelingen nog bij tot een waardig levenseinde? Geneeskunde kan onmenselijk zijn als de mogelijke behandelingen niet afgestemd zijn op de concrete patiënt met zijn concrete hulpvraag. Soms moet men kunnen afstappen van de therapeutische hardnekkigheid en is genezen gewoon niet mogelijk. Op die manier kan je de weg openen voor palliatieve geneeskunde.   Het is een pleidooi om tijdens de behandeling in overleg met de patiënt of de naaste familie het comfort en de levenskwaliteit van de patiënt centraal  te stellen, ook als er enkel nog behandeling is en geen genezing meer in het vooruitzicht ligt. Zo wordt de gezondheidzorg  menselijker.

Het doet ons nadenken over de dood, en over dood gaan. En hoe te sterven zonder vermijdbare ellende? Sterven kan gepaard gaan met een hele reeks heftige symptomen, en zo men het wil kunnen deze behandeld worden. Dit zijn heel subjectieve zaken maar het is belangrijk dat de patiënt daarin kan beslissen. Elk levenseinde is uniek, en meestal  heb je niet de keuze  hoe en wanneer je wil sterven. Je kan maar beter voorbereid zijn. Het kan een geruststelling zijn te weten dat je zelf de regie in handen blijft houden, ook als je ongeneeslijk ziek wordt of als je psychisch lijden te groot is.

Distelmans. Wim. Volledig herziene druk juni 2020. Een waardig levenseinde. Wim Distelmans /Uitgeverij Houtekiet, Antwerpen. 358 pagina’s. ISBN 978 90 8924 826 8