Op 1 juli werd Kroatië de achtentwintigste lidstaat van de Europese Unie. Tijd voor een korte voorstelling.
Feestgedruis
Overdreven veel feestgedruis leverde de toetreding van Kroatië niet op. Voor de Kroaten was de keuze voor een toetreding er een ‘between the devil and the deep blue sea’.
Begrijpelijk. Een pas gewonnen onafhankelijkheid geef je niet zomaar weer op.
Kroaten kunnen nochtans tevreden zijn met de 14 miljard euro die de EU de komende zes jaar in het land pompt. Angela Merkel daarentegen is ‘not amused’ . De Kroatische economie is er namelijk niet veel beter aan toe dan de Griekse. Toch kregen de Kroaten er die eerste juli een mooi feestje in Zagreb bovenop.
Angela Merkel was ‘verhinderd’ om het feest bij te wonen. Veel Kroaten ook. Een concert van Marko Perković Thompson daarentegen kreeg 50.000 bezoekers over de vloer. Thompson dankt zijn naam aan het gelijknamige machinegeweer waarmee de man nogal goed uit de voeten kon tijdens de Joegoslavische oorlogen. Tijdens die oorlog schreef hij zijn grootste hit Bojna Čavoglave (Battalion van Čavoglava). De bijhorende videoclip ziet u hier: http://www.youtube.com/watch?v=VvDkHG29gqM
Nationalistische en anti-Europese retoriek zijn in Kroatië niet moeilijk te vinden.
Dit omschrijft onmiddellijk de ietwat koele sfeer waarin de toetreding verloopt. Toch blijft die Duitse afwezigheid verwonderlijk:
Een zeer korte geschiedenis.
Laten we het kort houden. Tijdens WOII was Kroatië een vazalstaat van Hitler. Den Duits was naar eigen zeggen onder de indruk van de wreedheid en efficiëntie waarmee Ante Pavelić en zijn Ustaša – beweging in het concentratie kamp te Jasenovac zigeuners en Serviërs om zeep hielp. De communist Josip Broz Tito kreeg hulp van de geallieerden en zijn partizanenleger won het gelach. Kroatië werd een deel van Joegoslavië. (Het tweede Joegoslavië – Weinig mensen weten dat er voor WWII al eens een koninkrijk Joegoslavië heeft bestaan)
Kroatië brengt door het toerisme (Ollanders en Duitsers natuurlijk) veel geld in het laatje van Joegoslavië. Veel Kroaten worden ondertussen in Duitsland met open armen ontvangen als gastarbeider. Na de dood van Tito is het gedaan met de opgelegde vrijgevigheid van de rijkere Kroaten (en Slovenen) aan de armere Kosovaren, Macedoniërs en Bosniërs.
Franjo Tudjman, grotendeels geïnspireerd door Ante Pavelić, verklaart Kroatië onafhankelijk van Joegoslavië. Kroatië en Servië hebben nog een paar rekeningen te vereffenen met elkaar. Wereldoorlog II gaat gewoon verder waar hij 45 jaar eerder was gestopt. Tudjman krijgt de zegen van de paus en de wapens van den Duits. (Toch krijgt de EU, die door Slovenië en Kroatië te erkennen, de bevolking van Joegoslavië de dieperik instortte, in 2012 de Nobelprijs voor Vrede. Het zal aan mij liggen maar had het Nobelcomité nu echt geen betere kandidaat? Soit.)
Een andere verdienste van Tudjman is het terug invoeren van de šahovnica, de gekende Kroatische vlag met het schaakbord er op. Een vlag die dateert uit het fascistisch Kroatie van Ante Pavelić.
Maar goed, nu Kroatië hier en daar een oorlogsmisdadiger naar Den Haag heeft gestuurd en ze plechtig hebben beloofd dat ze het nooit meer zullen doen is al die geschiedenis vergeten en vergeven.
De Kroaten zijn terecht bang voor wat de EU hen zal brengen. Besparingen, hervormingen en mogelijks een overname van de winstgevende toeristische industrie door Europeanen. Als het Duitsers zijn kunnen ze er nog iets of wat met leven. Wel mooi meegenomen voor de Kroaat is dat ie, nu tot het beschaafde clubje van Europeanen behorend, de tong kan uitsteken naar de buren. Eindelijk zijn ze verlost van de associatie met ‘de Balkan’. Want, zo vertelde een wijs man ooit, “als Europa een huis met vele kamers is, dan is de Balkan zeer zeker het schijthuis.”
Kroatië gaat er prat op een beschaafd en Midden-Europees land te zijn en niks van doen te hebben met Servië, BiH en de andere delen van voormalig Joegoslavië. Beschaafd als ze zijn, zijn Kroaten er niet een beetje fier op om de ‘uitvinder’ van de stropdas te zijn. Cravate (Frans), Krawatte (Duits)…
En wij mogen er fier op zijn dat we dezelfde vlag met een prachtig land als Kroatië delen nu het officieel is , euh, ingelijfd in de Unie Er zijn lelijker en saaiere landen te vinden in de Europese Unie.
Allen daarheen?
Jawel. Kroatië heeft de mooiste kustlijn van Europa. De beste truffels, een paar van de beste olijfolieproducenten en enkele zeer lekkere wijnen. Niet de goedkoopste vakantiebestemming maar wie er eens is geweest komt er graag terug.
Enkele tips:
Istrië. Een wonderbaarlijk schiereilandje in het noordwesten. Plaatsen als Motovun, Porec, Opatija, Pula en Brijuni zijn uit België gemakkelijk bereikbaar met de auto. Een stukje kindvriendelijk Toscane in Kroatië met veel kampeermogelijkheden.
http://zigantetartufi.com – http://www.olistria.com.hr – http://www.istra.com/vino/eng/
Zadar. Sinds kort bestemming voor Ryanair van uit Charleoi. Universiteitsstad en geboorteplaats van stervoetballer Luka Modrić. Perfecte uitvalsbasis om de golf van Kvarner en de tientallen eilanden van Noord Dalmatië te verkennen. Met de fiets bijvoorbeeld. Een uitstap naar Nationaal park Plitvice gaat u niet snel vergeten. http://www.np-plitvicka-jezera.hr/
Split: fascinerende stad in midden Dalmatië. Gebouwd in en rond het zomerpaleis van keizer Diocletanus. Wellicht de enige stad in Europa waarin u een bewoner zonder schroom zijn onderbroek te drogen ziet hangen aan een eeuwenoud Egyptisch sfinxbeeld. Levendige havenstad van waaruit u naar de eilanden Brac, Hvar, Vis, Korcula kan hoppen. Vergeet Dubrovnik toch maar even. Te druk, te toeristisch, te weinig stranden,… Ik maak de vergelijking graag met Gent (Split) en Brugge (Dubrovnik). Normale mensen vinden Gent véél leuker dan Brugge….De dagelijkse markt te Split met zijn huisgemaakte olijfolie, verse kruiden en nog versere vis is een heerlijke plaats om in te verdwalen.
Hvar: Zonovergoten eiland op een boogscheut van Split. Interessante wijnbouwers, nog interessantere terrasjes. Picknickmand vullen, bootje huren in de haven van hvar en richting pakleni-otoci varen (kleine archipel dichtbij Hvar) U sluit de dag af met een paar uurtjes op het terras met een glaasje plaatselijke wijn. Een verslavend eiland, u bent gewaarschuwd.